Autisme: een onthulde kracht

Autisme kan zo averechts werken…

Diegenen die weten hoeveel moeite een autist doet om zich in anderen te verplaatsen zullen dit herkennen. Ook ik ben iemand die altijd probeert rekening met iedereen te houden. In mijn blogs probeer ik zaken te belichten die voor mensen met autisme – of voor personen die te maken hebben met autisme in hun directe omgeving – herkenbaar zijn. Ik probeer mijn persoonlijke interpretatie en ervaring evenredig te balanceren met veelvoorkomende problemen, gevoelens, handelingen of gedachten. Die transparante diepgang, zowel informatief als individueel collectief, ervaar ik bij anderen als steunend en bemoedigend. Het schept een band die ondanks de fysieke afstand toch dichtbij lijkt.

United we stand, close from a distance in the radiance of just being us.

Voor mijn gevoel heb ik jullie de laatste maanden teleurgesteld. Mijn blogs waren misschien te zwaar, te cryptisch en te persoonlijk. Ik was lange tijd afwezig en heb amper gereageerd op de reacties in de groep en pagina van AutiBox. Als autist ben je graag on topic. Dingen moeten gerelateerd zijn aan het onderwerp – of het nu gaat om een persoon, gesprek of social media platform. Een tijdlang had ik niets te melden over autisme. Vanwege mijn onvoorziene, hoogst onvrijwillige val in de medische molen werd ASS tijdelijk gearchiveerd in een steeds stoffiger wordend mentaal dossier. Ik wilde jullie niet lastigvallen met de details; mijn pagina en blogs gaan over autisme en daar wil en kan ik niet van afwijken. Dat zou aanvoelen als verraad. Het sluit niet aan, klopt niet. Natuurlijk had ik kunnen schrijven over hoe ik de reeks onderzoeken, mijn eerste infuus en ingreep onder narcose heb ervaren (verwonderlijk genoeg buitengewoon goed) en hoe hieruit bleek dat ik tot meer in staat was dan ik dacht. Ik had kunnen vertellen over de afschuwelijke, verlammende angst die je vastgrijpt als je twee dagen op een uitslag wacht en daardoor verder tot niets in staat bent, maar ik kon het niet.

Zonder zekerheid en met andere onderzoeken in het vooruitzicht werd ik ontleed; ontdaan van mijn mens-zijn en geminimaliseerd tot een vlam, happend naar zuurstof, verdrinkend in haar eigen kaarsvet. Wachtend op het moment – overleven, vrezen, hopend door te mogen leven – bestond er niets anders. Visueel zat ik in een piepklein, duister kamertje met slechts een sobere tafel en stoel. In mijn hoofd was ik een vage schets, dramatisch ruw in houtskool. Een andere dimensie, meters diep in de vochtige aardkern van waaruit ik onmogelijk kon ontsnappen. Te veel prikkels, te veel angst, te veel malende overpeinzingen en te veel onzekerheid. Waar moet je anders heen als mens met ASS? Als alles teveel is kruip je weg, verschuil je jezelf in de wervelende winterslaap buiten de eindgrenzen van de wereld. En toch, tegelijkertijd bruist het leven boven de ondoordringbare gewelven van je isolatiefort. Een deel van je verlangt naar sprankeling en contact. Half versmolten met het koude marmer van je schuiloord kom je niet in beweging. Schuldgevoel, zelfverwijt, de voorsprong achterhaald: het zijn spijtige gevoelens die doorprikken in een al fragiel verscheurde ziel.

Niet communiceren omdat je anderen niet tot last wilt zijn resulteert in je schuldig voelen, juist doordat je niet communiceert. Weer zo’n prachtig autistisch dilemma…

Stappen zetten, verdergaan, je grenzen verleggen. Hoewel noodgedwongen heb ik deze alle drie toegepast. Vrij succesvol zelfs, tot mijn eigen verbazing. Een waarheid verenigen of accepteren die ver van je eigen gevoel en ratio afstaat is een van de moeilijkste dingen in het leven – voor een autist wellicht nog meer daar we ontzettend gefixeerd zijn op vaste rituelen, vertrouwde zaken en vastgelegde procedures. Binnen de lijnen is er geen plek voor verrassingen of plotselinge afwijkingen. De lijnen zijn absoluut. Dat ik mijn heilige grenzen verlegd heb zie ik dan ook als een mirakel. Ik ben kalm, nuchter en open gebleven tijdens gebeurtenissen waarvoor ik mijn hele leven doodsbang was. Er was geen keuze en ik vermoed dat mijn autisme me hierin heeft geholpen. Mijn denkwijze is zwart-wit; het is het een of het ander. Ik accepteerde mijn lot en dacht: we zien wel. Ik kon er inmiddels niet onderuit? Ergens was dit enorm bevrijdend. Het gaf aan dat mijn gevoelens – die het meestal bij het rechte eind hebben – ook verraderlijk onjuist kunnen zijn. De realiteit bleek totaal anders dan de horrorfilm die zich al die jaren op mijn netvlies had gemanifesteerd. Het viel mee, mijn vrees was onterecht. Dit biedt potentie en onthult een ander, verder reikend ooglid.

Ik kan meer dan ik denk, er zit meer kracht in me dan ik dacht.

Het is een overwinning op mijn eigen rigide gedachtegang. Dat is iets wat geen enkele therapievorm ooit had kunnen bewerkstelligen. Zoiets kan alleen door ervaring. Weliswaar in mijn geval een niet aan te raden en bruuske shocktherapie, maar wel een met een positieve uitkomst. Jezelf verrassen, de controle uit handen geven, een ander deel van je persoon ontdekken… het is nogal wat voor een autist. Nieuwsgierig en enthousiast door deze nieuwe belevenis besloot ik mezelf te gaan testen. Tijdens een bezoek aan een pretpark ging ik in de attracties bewust op andere plekken zitten. Ik wandelde andere routes en overwon mijn hoogtevrees in een achtbaan waarvan ik had gezworen er nooit van zijn leven in te gaan. Wederom open en nuchter. Conclusie? Het was een heerlijke dag met nieuwe ervaringen die ik niet gemist had willen hebben. Weer een victorie. Het verrijkt je, geeft je energie en moed.

Nu is het niet zo dat ik helemaal van mijn routines afzie. Verre van dat. Voor mij nog steeds geen feestjes, spontaan bezoek – thuis of bij anderen – telefoongesprekken of verstoring in mijn dagelijkse ritme en planning. Een nieuw deel van me mag dan ontwaakt zijn, maar sluimert grotendeels op de achtergrond. Het werd dwangmatig gewekt en gevoed door mijn eigen initiatief. Het is geen ultiem wapen dat ik als superpower kan aanwenden in elke situatie. Het is heldere stap door een bladerdek van obstakels waarbij de grond even zichtbaar is. Een moment waarop je vrij kunt ademen en uiterst puur mag genieten van het weidse uitzicht in je gedachten, wensen en auti-kracht.

Elke nieuwe overwinning, hoe klein dan ook, sterkt ons.

Niet alleen vormen we een mysterie voor anderen; ons raadsel weeft een web in onze eigen denkbeelden. Ondoorgrondelijk, soms onbereikbaar, en toch steeds aanwezig. Omarm elk succes en blijf geloven in jezelf. We zijn wie we zijn, maar ook meer. Vertrouw daarop.